Voor haar doctoraalscriptie ‘Watch and Learn?!’ bestudeerde Maribel Montero Perez de impact van verschillende types Franse ondertitels bij Franstalig videomateriaal. Ze keek daarbij naar luisterbegrip en woordenschatverwerving van Frans als vreemde taal. “Nederlandstalige eerstejaarsstudenten rechten en economie met een gemiddeld tot hoog niveau Frans werden in vijf verschillende groepen ingedeeld. Elke groep kreeg een ander type ondertitels te zien bij het bekijken van enkele videofragmenten”, zegt Montero Perez. “Authentieke Franse tv-reportages verrijkten we met volledige ondertitels, volledige ondertitels met gemarkeerde kernwoorden, kernwoord-ondertitels, of kernwoord-ondertitels met een ‘on demand’ opvraagbare vertaling van het kernwoord. Die vier situaties vergeleken we met een controlegroep die geen ondertitels te zien kreeg.”
De studenten uit de vier groepen met ondertitels scoorden beduidend beter op de woordenschattesten dan de controlegroep. “In die woordenschattest kwamen verschillende deelaspecten aan bod, zoals vormherkenning, betekenisherkenning en vertaling”, verduidelijkt Montero Perez. Enkel wat het deelaspect vertaling betrof, haalden de studenten die toegang hadden tot de vertaling een duidelijk hogere score dan de andere groepen. Voor algemeen luisterbegrip scoorden studenten met volledige ondertitels het best.
Uit de bevraging achteraf bleek dat de studenten de aanwezigheid van volledige ondertitels in dezelfde taal erg waardeerden. “Het meest gehoord was de opmerking dat de ondertitels hen hielpen om de klankstroom van de vreemde taal te decoderen en op die manier de algemene inhoud beter te begrijpen en nieuwe woorden op te merken.”
Met eyetracking-technologie werd de tijdsduur van de fixatie op bepaalde woorden gemeten, in dit geval 'frôler le naufrage'. De onderzoekers stelden een positief verband vast tussen de fixatietijd op een ongekend woord in de volledige ondertitels en de score op dat woord in de woordenschattest.
Om ook objectief te kunnen meten of de studenten de ondertitels wel effectief bekeken, maakte de onderzoekster gebruik van eyetracking-technologie (zie illustratie hierboven). “Door de oogbeweging van de student in kaart te brengen en de tijdsduur van de fixatie op bepaalde woorden te meten, konden we hun ondertitel-leesgedrag achterhalen. Zo vonden we een positief verband tussen de fixatietijd op een ongekend woord in de volledige ondertitels en de score op dat woord in de test.”
De VRT evolueerde tussen 2007 en 2012 van 56% naar 94% ondertitelde Nederlandstalige programma’s via Teletekst-pagina 888, en ook de commerciële zenders met een groot marktaandeel zijn sinds 2012 verplicht om hun ondertitelingspercentage gradueel te verhogen tot 65% of 75% van hun Nederlandstalig programma-aanbod. “Die evolutie is dus niet enkel voor doven en slechthorenden welgekomen, maar kan ook tv-kijkende anderstaligen helpen om hun woordenschatkennis sneller uit te breiden en op die manier hun taalvaardigheid te verbeteren”, besluit Montero Perez.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten